Aeronautyka.pl

Aeronautyka.pl > Samoloty pasażerskie z 2 pokładami

2018-04-06 Samoloty pasażerskie z 2 pokładami

Już wcześniej latały pasażerskie dwupokładowce. Zobacz je już teraz.

Dornier Do X nad Nowym Jorkiem w 1931 roku (grafika: John Highfill, U.S. Navy (CC))

Pierwszym samolotem pasażerskim o 2 poziomach (pokładach) była niemiecka łódź latająca Dornier Do X. Był to największy samolot świata swoich czasów. Przy długości 40 metrów i rozpiętości skrzydeł niemal 50 metrów samolot ten mógł zabrać nawet 159 pasażerów oraz 10 członków załogi. Napędzało go aż 12 silników.

W sumie zbudowano 3 sztuki tego kolosa. Jeden z nich dla niemieckich linii Lufthansa, zaś 2 kolejne sprzedano do Włoch, gdzie miały latać na Morzu Śródziemnym (skończyły jednakże we włoskim wojsku).

Nie była to udana konstrukcja. Trapiły ją liczne awarie oraz kłopoty techniczne. Po urwaniu się ogona podczas lądowania maszyna Lufthansy nie wróciła już do lotów pasażerskich.

W Niemczech powstał także niezwykły samolot pasażerski Junkers G.38.

Junkers G.38 (grafika: San Diego Air & Space Museum Archives)

Był on zdolny zabrać do 34 pasażerów. Pasażerowie siedzieli nie tylko na dwóch pokładach, ale także w nosie samolotu (2 osoby) i w bardzo grubych skrzydłach samolotu (po 3 z każdej stronie). Krawędź natarcia skrzydła była przeszkolona, co dawało pasażerom widok w przód - widok zarezerwowany dotychczas tylko dla pilotów.

Umiejscowienie pasażerów na 2 pokładach, w skrzydłach i nosie Junkersa G.38 (grafika: Popular Machanics)

Samoloty te rozpocząły regularne pasażerskie loty w 1931 roku między Berlinem i Londynem. Latały także na trasach do Hanoweru i Amsterdamu.

W dwudziestoleciu międzywojennym Niemcy nie były jednym krajem budującym pasażerskie samoloty o 2 pokładach.

Długodystansowa pasażerska łódź latająca Boeing 314 Clipper zaprojektowana została w USA do lotów przez Atlantyk i Pacyfik.

12 egzemplarzy tego samolotu trafiło do amerykańskich linii lotniczych Pan Am oraz brytyjskiego BOAC, poprzednika linii British Airways. W Anglii zbudowano łódź latającą Short Empire, która połączyła (z międzylądowaniami) Wielką Brytanię z jej koloniami.

Przekrój przez Short Empire (grafika: Imperial Airways)

Mimo, że druga wojna światowa znacznie wyhamowała prace nad samolotami pasażerskimi to w Wielkiej Brytanii na bazie wycofanych z RAF-u łodzi latających Short Sunderland budowo ich pasażerskie wersje z 2 pokładami. Nazwane zostały Short Sandringham.

Od 1944 roku, czyli rok przed kapitulacją Trzeciej Rzeszy, we Francji projektowany był już francuski samolot pasażerski Breguet Deux-Ponts (Deux-Ponts to po francusku Dwupokadowiec).

Breguet Deux-Ponts w barwach Air France (grafika: Ralf Manteufel, GFDL 1.2)

Pierwszy lot tego dwupoziomowego samolotu odbył się w 1949 roku.

Francuzi zamówili 12 tych samolotów. Połowa z nich trafiła do francuskich linii lotniczych Air France, druga zaś połowa użytkowana była przez francuskie wojsko. W wersji dla Air France samoloty te mogły zabrać na swój pokład 107 pasażerów - 59 pasażerów na górnym pokładzie, 48 pasażerów na pokładzie dolnym.

Powojenna brytyjska łódź latająca Saunders-Roe Princess

Po wojnie w Wielkiej Brytanie trwały prace nad olbrzymią łodzią latającą Saunders-Roe Princess, która na 2 pokładach transportować miała przez Atlantyk do 105 pasażerów. Mimo, że zbudowanio 3 egzemplarze to od 1952 roku tylko jeden z nich wykonywał loty testowe.

Przed wejściem tych kolosów do służby projekt został anulowany. W latach 50. XX wieku bowiem pasażerskie łódzie latające przegrywały walkę konkurencyjną z pasażerskimi samolotami korzystającymi z lotnisk lądowych. Kołowe samoloty były lżejsze, smuklejsze i szybsze.

Boeing 377 Stratocruiser linii United Airlines nad Mostem Golden Gate (grafika: San Diego Air & Space Museum Archives (CC))

W USA opracowano samolot Boeing 377 Stratocruiser. Skonstruowano go na bazie wojennego samolotu bombowego Boeing B-29 Superfortress poprzez połączenie nowego, powiększonego kadłuba z kadłubem i skrzydłami bombowca.

Stratocruiser mógł transportować do 114 pasażerów - 100 pasażerów na górnym pokładzie, 14 osób na dolnym.

Przekrój samolotu Boeing 377 Stratocruiser (grafika: Popular Mechanics)

Także wojskowy rodowód miał kolejny dwupoziomowiec Boeing 747 Jumbo Jet. Trudno uwierzyć, ale prace nad nim rozpoczęły się ponad pół wieku temu!

Jumbo Jet niemieckich linii lotniczych Lufthansa (grafika: Kiefer, Wikimedia (CC))

Najbardziej rzucająca się w oczy cecha tego giganta, czyli jego charakterystyczny "garb", to właśnie ślad wojskowych korzeni. Wywodząc się z projektu ciężkiego wojskowego transportowca miał mieć otwierany dziób, aby do wnętrza można można było wtaczać ładunki - np. czołgi. Kabina pilotów umieszczona zatem została na kadłubie.

W wersji dla pasażerów pozostano przy tym układzie. Wynikało to nie tylko ze zobowiązania się Boeinga do szybkiego dostarczenia samolotów dla linii Pan Am, ale także z tego, że spodziewano się rychłego nastania ery pasażerskich samolotów naddźwiękowych. Jumbo Jety stałby się wtedy przestarzałe - przebudowane miały być na transportowce, wracając niejako do korzeni. Jak wiemy era nadźwiękowych masowych podróży lotniczych nie nadeszła, zaś pasażerskie Jumbo Jety produkowane są po dziś dzień!

Klasa biznes w "garbie" Jumbo Jeta (grafika: Konstantin von Wedelstaedt, GFDL 1.2)

Długi, dolny pokład ciągnie się od nosa kadłuba aż do ogona. U góry zaś za kabiną załogi w "garbie" znajduje się krótszy górny pokład. W pierwszych wersjach samolotu nie było tam jeszcze foteli pasażerów, a jedynie bar.

Jumbo Jet komercyjne loty pasażerskie rozpoczął w 1970 roku. Wprowadzenie go do służby zapoczątkowało w historii światowej komunikacji lotniczej nową erę - tani, masowy transport pasażerów na trasach międzykontynentalnych.

Do dziś wyprodukowano ponad 1,5 tys. tych samolotów - zarówno w wersji pasażerskiej jak i transportowej, w 3 kolejnych coraz nowocześniejszych wersjach (dłuższy kadłub, nowe silniki, materiały kopozytowe, poprawione skrzydła, niższe koszty eksploatacji).

Najpopularniejsza pasażerska wersja Boeinga 747-400 pomieścić może 416 pasażerów w typowej konfiguracji 3 klas podróży, lub do 660 pasażerów w najgęstszym układzie tylko klasy ekonomicznej.

Najnowsza, obecnie produkowana, wersja 747-8 pomieścić może 467 pasażerów w typowej konfiguracji 3 klas podróży.

Dwupoziomowy Airbus A380 od dekady jest największym samolotem pasażerskim (grafika: Julian Herzog, Wikimedia (CC))

Europejską odpowiedzią na amerykańskiego Jumbo Jeta jest Airbus A380, określany także jako Superjumbo. Po raz pierwszy wzbił się on w powietrze w 2005 roku. Jest to obecnie największy produkowany seryjnie samolot pasażerski świata.

Pierwsze regularne loty z pasażerami Aibusy A380 rozpoczęły w liniach Singapore Airlines w 2007 roku. Od tego czasu w ciągu dekady europejskie konsorcjum lotnicze Airbusa wyprodukowano 210 liniowców tego typu. Linie lotnicze całego świata czekają na dostawę kolejnych ponad 100 tych gigantycznych dwupokładowców.

Przekrój przez kadłub Airbusa A380 oraz Boeinga 747 (grafika: Clem Tillier, Steff Ssolbergj, Wikimedia (CC))

W przeciwieństwie do konkurencyjnego amerykańskiego Jumbo Jeta górny pokład Airbusa A380 ciągnie się przez całą długość kadłuba. Dzięki temu kabina pasażerska A380 ma aż 550 m2 powierzchni użytkowej.

Airbus A380 w typowym rozstawieniu siedzeń w 3 klasach podróży samolot może zabrać 525 pasażerów. W 2 klasach do 600 pasażerów. W najgęstym układzie tylko klasy ekonomicznej aż do 853 pasażerów!

Aby móc obsługiwać takie masy pasażerów jednocześnie z 2 poziomów lotniska przyjmujące A380 musiano wcześniej odpowiednio przystosować.

Jednoczesna odprawa dwóch pokładów A380 linii Air France na lotnisku w Paryżu (grafika: Ralf Roletschek, GFDL 1.2)

Na zakończenie warto wspomnieć, że na przełomie lat 80. i 90. XX wieku, kiedy to Polskie Linie Lotnicze LOT przesiadały się z radzieckich na zachodnie samoloty, Polska rozważała zakup Jumbo Jetów. Ostatecznie jednakże wybrano inny jednopokładowy model Boeinga.

Samolot	Kraj	Typ	Pasażerowie	Służba	Sztuk
Dornier Do X	DE	łódź latająca	159	1930-1933	3
Junkers G.38	DE	śmigłowy	34	1931-1939	2
Short Empire	UK	łódź latająca		1936-1947	42
Boeing 314 Clipper	US	łódź latająca	74	1939-1946	12
Short Sandringham	UK	łódź latająca	43	1943-1974	8
Short Solent	UK	łódź latająca	24-36	1946-1958	16
Boeing 377 Stratocruiser	US	śmigłowy	63-84	1949-1963	56
Saunders-Roe Princess	UK	łódź latająca	105	1952	3
Breguet Deux-Ponts	FR	śmigłowy	107-135	1953-1971	12
Boeing 747 Jumbo Jet	US	odrzutowiec	362-660	1970-obecnie	ponad 1 500
Airbus A380	EU	odrzutowiec	525-853	2007-obecnie	210

Wsparcie

Na bieżąco. Za darmo. Codzienne. Wesprzyj rozwój portalu Aeronautyka.pl!

Strona ta wykorzystuje mechanizm plików cookies. Dalsze korzystanie z niej, bez zmiany ustawień przeglądarki oznacza, że użytkownik akceptuje ich stosowanie (polityka prywatności i cookies).